Centrum Weterynaryjne Jacka SzulcaBlog

Przed znieczuleniem ogólnym przeprowadza się szczegółowe badanie pacjentów, aby maksymalnie zwiększyć bezpieczeństwo zabiegu wykonywanego w takim znieczuleniu i zapewnić właściwy (dopasowany do stanu danego pacjenta) dobór leków do znieczulenia i ich dawek. Chociaż wiek (zwierzę młode lub stare) nie jest już przeciwwskazaniem do znieczulenia ogólnego, to stanowi on jeden z czynników, który wpływa na wybór schematu znieczulenia. Wśród innych czynników, które mogą być brane pod uwagę, są: rasa, status rozrodczy, masa ciała, współistniejące choroby i przyjmowane leki. W czasie wywiadu przeprowadzanego przed operacją należy przekazać lekarzowi weterynarii wszystkie informacje o stanie zdrowia zwierzęcia.

Badania wykonywane przed operacją:

Przeprowadza się badanie kliniczne, odnotowuje masę ciała zwierzęcia i parametry podstawowych czynności życiowych. Określa się także jego kondycję ogólną, jak również obecność jakiegokolwiek bólu lub niepokoju.
O tym, czy u danego pacjenta będą wykonywane badania laboratoryjne lub inne badania przedoperacyjne, będzie decydować ogólny stan jego zdrowia oraz rodzaj planowanego zabiegu chirurgicznego. Badania laboratoryjne mają na celu ocenę liczby czerwonych i białych krwinek, stężenia białek i cukru we krwi, czynności nerek i wątroby oraz innych parametrów. Rutynowe pełne badanie morfologiczne krwi i badanie biochemiczne surowicy są czasami określane jako profil podstawowy. Jeżeli operacja jest zaplanowana w późniejszym terminie, badania te mogą być przeprowadzone przed zabiegiem w warunkach ambulatoryjnych. Zalecane może być także wykonanie badania radiologicznego klatki piersiowej, szczególnie jeśli zwierzę jest w starszym wieku lub dane uzyskane z wywiadu sugerują istnienie choroby serca lub płuc, niedawno przebyty uraz, podejrzenie nowotworu lub jeżeli w czasie osłuchiwania klatki piersiowej stwierdzono nieprawidłowe szmery oddechowe.
Inne badania mogą być niezbędne, aby ocenić aktualny stan pacjenta w przypadku występowania innych chorób, określić skutki niedawno przebytego urazu, albo wybrać najlepszy sposób przeprowadzenia planowanego zabiegu operacyjnego.

Badania te mogą obejmować:

• badanie radiologiczne lub ultrasonograficzne jamy brzusznej,
• badanie krzepliwości lub badanie gazometryczne krwi,
• pomiar ciśnienia krwi,
• ocenę stanu serca poprzez elektrokardiografię lub echokardiografię (badanie ultrasonograficzne serca),
• badanie radiologiczne zajętych procesem chorobowym kości, kręgosłupa lub czaszki.

Istnieje kilka schematów służących do oceny ryzyka związanego ze znieczuleniem ogólnym, a to jeden z przykładów.

• Klasa 1 – minimalne ryzyko wystąpienia powikłań związanych ze znieczuleniem ogólnym. Zwierzę jest zdrowe, nie ma żadnych zauważalnych chorób. Przykładami mogą być pacjenci, u których zaplanowano rutynową sterylizację, kastrację, zabieg sanacji oraz te, które będą poddane sedacji w celu wykonania zdjęć radiologicznych lub innych procedur.

• Klasa 2 – niewielkie ryzyko wystąpienia powikłań związanych ze znieczuleniem ogólnym. Zwierzę może być słabe, mieć niewielkie problemy zdrowotne, chorobę, która jest ustabilizowana lub nieznaczne nieprawidłowości w wynikach badań laboratoryjnych. Do tej grupy zalicza się na przykład osobniki bardzo młode lub w starszym wieku, pacjentów z nieznaczną otyłością oraz z prawidłowo kontrolowaną cukrzycą. Operacje, które się u nich przeprowadza, to zazwyczaj nieskomplikowane zabiegi, takie jak usunięcie guza skóry, nacięcie pęcherza moczowego czy chirurgiczne opracowanie rany.

• Klasa 3 – umiarkowane ryzyko wystąpienia powikłań związanych ze znieczuleniem ogólnym. U tych zwierząt występują zwykle aktywne objawy choroby lub też wyniki badania klinicznego bądź badań diagnostycznych przeprowadzanych przed operacją wykazały istnienie umiarkowanych nieprawidłowości. Przykładem są tu pacjenci z niedokrwistością, odwodnieniem, gorączką, chorobą serca lub płuc o łagodnym przebiegu lub ustabilizowaną chorobą nerek.

• Klasa 4 – wysokie ryzyko wystąpienia powikłań związanych ze znieczuleniem ogólnym. U tych zwierząt występuje zwykle poważna choroba układowa, a u niektórych także poważne upośledzenie funkcji pewnych narządów wewnętrznych. Przykładem są pacjenci we wstrząsie, z niewydolnością nerek lub chorobami serca bądź płuc o umiarkowanym przebiegu, ewentualne te, które na krótko przed zabiegiem uległy poważnemu urazowi.

• Klasa 5 – bardzo wysokie ryzyko śmierci w czasie znieczulenia ogólnego. Są to na przykład zwierzęta w śpiączce oraz z niewydolnością wielonarządową, ciężką niedokrwistością lub zaburzeniami krzepliwości

Jak wygląda znieczulenie?

Dostępnych jest wiele leków przeznaczonych do uspokajania, premedykacji (farmakologiczne przygotowanie do narkozy) indukcji i podtrzymania znieczulenia ogólnego. Większości zdrowych zwierząt, które poddawane są znieczuleniu ogólnemu, najpierw podaje się leki służące do premedykacji (sedacji), następnie, dożylnie podaje się leki prowadzące do utraty świadomości. Stan ten podtrzymuje się za pomocą środków wziewnych, podawanych w trakcie zabiegu chirurgicznego. W trakcie zabiegów chirurgicznych podawane są też mocne środki przeciwbólowe, dzięki którym zwierzę ma większy komfort i co pomaga zmniejszyć zużycie samej narkozy.

Co musimy wiedzieć?

Przed zabiegiem należy wykonać podstawowe badania krwi takie jak biochemia i morfologia. U pacjentów większego ryzyka należy poszerzyć podstawowe profile o dodatkowe badania. Zalecana jest też wizyta u kardiologa głównie u pacjentów starszych i u ras predysponowanych oraz u pacjentów którzy wykazują objawy kardiologiczne w mniejszym lub większym stopniu. W dzień zabiegu konieczna jest głodówka, najlepiej jedzenie odstawić ok godz. 18 poprzedniego dnia. Wodę można podawać w małych ilościach do 2 h przed zabiegiem.
Należy pamiętać że ostateczne decyzje do do przygotowania podejmuje lekarz, podstawowe zalecenia mogą się różnić w zależności od wieku i stanu zdrowia pacjenta.