Syndrom brachycefaliczny jest dość częstą przyczyną zaburzeń funkcji oddechowych u psów i kotów ras brachycefalicznych. Rasy psów zaliczane do tego typu to: buldog francuski, buldog angielski, mops, pekińczyk, boston terier, bokser, shih tzu, dog de bordeaux. A u kotów są to: perskie, egzotyczne, himalajskie, brytyjskie krótkowłose lub szkockie foldy. Tym samym są to wszystkie zwierzęta które mają krótkie pyski, spłaszczony nos i okrągłą głowę.
Zmiany anatomiczne w budowie czaszki i predyspozycja genetyczna stwarzają warunki do wystąpienia różnych zaburzeń oddechowych, zwanych syndromem brachycefalicznym (Brachycephalic Airway Syndrome)
Syndrom brachycefaliczny obejmuje trzy główne elementy: zwężenie nozdrzy i przewodów nosa, wydłużenie i pogrubienie podniebienia miękkiego, deformacja gardła odwrócone kieszonki krtaniowe, możliwe zapadnięcie się tchawicy i krtani.
Syndrom ten posiada bardzo charakterystyczne objawy:
- głośne oddychanie, świst oddechowy, chrapanie, oddychanie przez otwarty pysk – tzw. “uśmiechanie się”,
- duszność, sinicę, omdlenia,
- wymioty po intensywnym wysiłku,
- krztuszenie się podczas jedzenia i picia, bezdech nocny.
Wszystkie te objawy nasilają się w czasie intensywnych emocji, wysiłku fizycznego, oraz w czasie upału.
Duże znaczenie przy tworzeniu się syndromu brachycefalicznego mają zwężone nozdrza i drogi nosa - jama nosowa tworzy 70% oporu wszystkich dróg oddechowych. Wąskie nozdrza powodują dodatkowe trudności w oddychaniu, co prowadzi do wzrostu ciśnienia przy każdym cyklu oddechowym - podniebienie miękkie wydłuża się i zatyka światło tchawicy, a zwierzę zaczyna się dusić.
Długotrwały przebieg choroby może prowadzić do patologicznych zmian w samej krtani i nawet prowadzić do niekardiologicznego obrzęku płuc. Każdy właściciel psa lub kota z krótkim pyskiem może wcześniej zauważyć te objawy- wszystko to jest powodem do konsultacji i badań diagnostycznych w klinice weterynaryjnej.
Skuteczne leczenie syndromu brachycefalicznego jest możliwe tylko za pomocą metody chirurgicznej, w której korygowane są wszystkie zmienione struktury anatomiczne: rozszerzane są nozdrza (rhinoplastyka), korekta podniebienia - polega na usunięciu zbyt długiej i pogrubionej części podniebienia miękkiego. Prognoza choroby zależy od wieku pacjenta i stopnia zaburzeń funkcji oddechowych. Jeśli choroba już się rozwinęła i wystąpią zagrażające życiu niedotlenienie, może być konieczne podjęcie natychmiastowych środków zaradczych, szczególnie często w okresie letnim, szczególnie gdy temperatura i wilgotność powietrza jest wysoka.